Czy smog jest problemem w Sobótce? [WYWIAD]
Rozmawiamy z inspektor ds. ochrony środowiska UMiG w Sobótce Natalią Spik-Twardowską
Wrocław został niedawno światowym liderem smogu. Skąd bierze się to zjawisko?
Smog to zjawisko mieszania się pyłów i toksycznych substancji w powietrzu.
Powodem złej jakości powietrza jest przede wszystkim spalanie w sezonie zimowym paliw słabej jakości w domowych piecach, palenie odpadków oraz przestarzałe, niskosprawne piece, tzw. „kopciuchy” powodujące niską emisję.
Dodatkowe przyczyny to niesprzyjające warunki pogodowe, np. bezwietrzne dni oraz jak w przypadku dużych miast takich jak Wrocław – wzmożony transport samochodowy. Niekiedy słyszy się głosy, że smog to zjawisko wykreowane ostatnimi laty przez media, sztuczny problem, bo przecież w piecach zawsze się paliło i smogu nie było i „jakoś ludzie żyli”. Jest to nieprawda, bo smog był, nie było tylko tylu sposobów monitoringu ani urządzeń pomiarowych, które są dostępne teraz. Wyniki monitoringu z sieci badawczych mówią jednoznacznie, że problem jest bardzo duży, a polskie normy i tak są zawyżone, względem innych państwa europejskich.
Dla kogo smog jest niebezpieczny?
Wysokie stężenia pyłu i szkodliwych substancji są szczególnie niebezpieczne dla osób starszych, dzieci i kobiet w ciąży. W mediach pojawiają się coraz częściej informacje o nowych wynikach badań, na temat szkodliwości smogu na coraz to nowe sfery życia i zdrowia ludzi. W dni w których zanieczyszczenia osiągają wysokie poziomy, zaleca się ograniczanie aktywności fizycznej na wolnym powietrzu bądź nawet pozostanie w domach.
Czy smog jest problemem w Sobótce?
Według badań wykonanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, w Sobótce nie stwierdzono przekroczeń norm jakości powietrza, z wyjątkiem przekroczenia normy benzo(a)pirenu w niewielkiej, północnej części Gminy.Urząd Miasta i Gminy w Sobótce co roku występuje z prośbą o wykonanie modelowania jakości powietrza w naszej Gminie, czyli wykonanie obliczeń dotyczących zawartości zawieszonych w powietrzu pyłów PM 2,5 PM 10,benzo(a)pirenu oraz dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i tlenku węgla. Mimo powyższego, niestety zdarzają się sytuacje, gdy słyszy się o paleniu odpadami, a w zimowy wieczór można poczuć, zwłaszcza wieczorami, uciążliwy, nieprzyjemny zapach w powietrzu na ulicach.
Wiele mniejszych miejscowości wokół Wrocławia zmaga się z tym problemem. Niedawno gościło u nas Radio Wrocław, które wraz z Dolnośląskim Alarmem Smogowym przeprowadza badania powietrza. Jak wypadliśmy?
Wyniki przeprowadzone w dniach 22-29 listopada 2017 r. w ramach wspólnej akcji Radia Wrocław, Dolnośląskiego Alarmu Smogowego oraz Instytutu Rozwoju Terytorialnego nie wykazały przekroczeń średniodobowych stężeń.
Maksymalna dobowa średnia pochodzi z dnia 23 listopada 2017 r. i wyniosła 40,7 mg/m³ (przy normie dobowej 50mg/m³) pyłu PM10.
Należy jednak pamiętać, iż nie są to dane oficjalne i przy jakiejkolwiek pracy nad ochroną powietrza w samorządzie, opierać się musimy na danych z Państwowej Sieci Monitoringu i wynikach badań udostępnianych nam przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu.
Gdzie można sprawdzić aktualną sytuację powietrza w Sobótce?
Dane prognoz dla Gminy oraz Województwa Dolnośląskiego, generowane codziennie, można śledzić za pomocą strony https://powietrze.uni.wroc.pl/. Dostępna jest również aplikacja Inspekcji Ochrony Środowiska, wyświetlająca dane z najbliższej stacji pomiarowej – dla Sobótki będą to stacje w Świdnicy, Dzierżoniowie i Wrocławiu – http://powietrze.gios.gov.pl/pjp. W chwili obecnej pojawiają się kolejne, nowe aplikacje monitorujące stan powietrza i inne parametry, które można pobrać na telefony i inne urządzenia.
A czy mieszkańcy, którzy chcieliby wymienić stare piece na bardziej ekologiczne mogą skorzystać z programów pomocowych?
Temat wymiany kotłów na węgiel i ich dofinansowanie cieszy się dużym zainteresowaniem w naszej Gminie. Duża część mieszkańców zainteresowana jest dofinansowaniem inwestycji polegającej na wymianie swojego starego kotła na węgiel lub drewno na przyjazne dla środowiska źródła ciepła, tj. kotły gazowe, kotły 5 klasy na paliwa stałe czy np. pompy powietrzne. Obok rosnącej świadomości ekologicznej, jako powód zmiany, mieszkańcy podają chęć pozbycia się uciążliwego w obsłudze kotła węglowego na wygodniejszy i łatwiejszy zwłaszcza dla osób starszych lub mających problemy zdrowotne kocioł nie wymagający dźwigania i zasypywania węgla.
Obecnie trwa procedura pozyskiwania środków pomocowych dla zakwalifikowanych 58 uczestników pierwszego programu dofinansowania wymiany kotłów, w którym Gmina złożyła wniosek do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska we Wrocławiu na dofinansowanie w kwocie 450 tys. zł. Przy realizacji zadania uda się zredukować emisję pyłu PM10 o 2,5 tony, pyłu PM2,5 o 2,1 t oraz 43,5 tony dwutlenku węgla.
Dziękuję za rozmowę.